Spot vs Futures: Hai “trường phái” giao dịch crypto bạn thuộc team nào?

Nếu bạn từng ngồi cà phê với nhóm bạn mê crypto, chắc chắn bạn đã nghe câu kiểu như: “Spot là dành cho người có tiền.” “Futures là dành cho người muốn tiền nhanh.” Rồi cả nhóm bắt đầu cãi nhau nảy lửa, ai cũng bảo “phe mình đúng”. Một người nói Futures dễ x10 tài khoản, người kia phản bác “x10 cũng dễ… cháy ví”.

Vậy Spot vs Futures khác nhau chỗ nào? Cách nào phù hợp với bạn? Hôm nay, mình một người từng “cháy” Futures vài lần rồi quay về Spot “an cư lạc nghiệp” – sẽ kể lại bằng góc nhìn thật nhất, không màu mè, không giáo điều.

Spot là gì? Giao dịch thật, lời thật, lỗ thật

Spot trading (giao dịch giao ngay) là hình thức mua coin và sở hữu thật sự. Bạn trả tiền, nhận coin – giống như mua vàng: bỏ 10 triệu, bạn cầm về 1 chỉ.

Ví dụ:

• Bạn mua 1 BTC giá $100,000 → giờ bạn có thật 1 BTC trong ví.
• Nếu BTC lên $110,000 → bạn lãi $10,000.
• Nếu BTC rớt còn $90,000 → bạn lỗ $10,000, nhưng vẫn còn 1 BTC. Tóm lại: Spot là kiểu đầu tư “sở hữu tài sản”, lời ăn, lỗ ôm.

Ưu điểm của giao dịch Spot:

• Không bị thanh lý – giá có rớt 80% vẫn còn coin
• Dễ hiểu, ít áp lực, phù hợp cho người mới
• Có thể hold dài hạn, staking hoặc dùng để farm

Nhược điểm:

• Lợi nhuận thấp hơn (vì không dùng đòn bẩy)
• Không thể kiếm lời khi giá giảm

Futures là gì? Cuộc chơi dành cho người thích cảm giác mạnh

Futures trading (giao dịch hợp đồng tương lai) là hình thức dự đoán giá tăng hay giảm, nhưng không cần sở hữu coin.
Bạn chỉ cần đặt cược vào hướng đi của giá – giống như “cá độ xu hướng”.

Ví dụ:

• Bạn “long” BTC ở $100,000 → nếu BTC lên $105,000, bạn lời 5%.
• Nhưng nếu BTC rớt $95,000, bạn lỗ 5%.
• Đặc biệt: bạn có thể “short” – kiếm lời khi giá giảm.

Nghe tới đây chắc bạn thấy hấp dẫn rồi đúng không? Nhưng khoan! Futures cho phép dùng đòn bẩy (leverage) – ví dụ x10, x20, x50, thậm chí x100. Nghĩa là chỉ cần $100, bạn có thể vào lệnh trị giá $10,000. Nhưng nếu giá đi ngược 1% thôi, bạn mất sạch.

Mình từng thử “long BTC x20” chỉ vì nghĩ “lần này chắc chắn pump”. Kết quả? Giá vừa nhích ngược 0.8% liquidated (cháy tài khoản) nhanh hơn cả việc bạn kịp mở ví ra xem.

Spot vs Futures – Khác nhau ở đâu? (bảng so sánh dễ hiểu)

Nói về tâm lý: Futures giúp bạn hiểu rằng “tim mình yếu”

Có câu nói rất đúng: “Futures không dành cho người có bệnh tim.” Khi bạn mở lệnh Futures, đặc biệt là có đòn bẩy, mỗi biến động giá nhỏ cũng khiến tim đập nhanh như đánh trống làng.
Ví dụ:

• Bạn mở lệnh 1000 USDT, x10 → giá đi ngược 1% = lỗ 10%.
• Thêm 1% nữa = cháy tài khoản.

Trong khi người chơi Spot có thể ung dung nói: “Giảm thì mình mua thêm, DCA thôi.” Thì người chơi Futures lại thở hổn hển: “Giảm nữa là tài sản của tao về 0 rồi bro.” Mình từng trade Futures 1 tháng, và phát hiện: số tiền lãi không bằng tiền thuốc đau đầu.

Nhiều người tưởng rằng Futures giúp giàu nhanh, nhưng thực tế, đó là nơi cá mập ăn thịt những ai thiếu kiến thức. Nếu bạn chưa hiểu bản chất, hãy đọc Phân tích kỹ thuật có giúp bạn giàu lên không để biết bạn đang chiến đấu với ai.

Spot vs Futures: Cách chọn phù hợp với từng kiểu người

Nếu bạn là “nhà đầu tư kiên nhẫn” → Chọn Spot

• Bạn tin vào giá trị dài hạn của Bitcoin, Ethereum…
• Bạn không cần lời nhanh, chỉ cần tích lũy đều.
• Bạn thích kiểu “ngủ dậy không lo cháy tài khoản”.

Ví dụ: Bạn DCA (mua định kỳ) mỗi tháng 200 USDT Bitcoin. Giá có giảm thì trung bình giá mua thấp hơn, dài hạn vẫn lãi. Đây là chiến lược đầu tư bitcoin an toàn, hợp lý cho 90% người mới.

Nếu bạn là “tay chơi mạo hiểm” → Futures sẽ hấp dẫn bạn

• Bạn thích lướt sóng, giao dịch nhanh.
• Bạn hiểu phân tích kỹ thuật, biết đặt stop-loss.
• Bạn chịu được áp lực và có kỷ luật cao.

Nhưng nhớ: Futures không phải “đường tắt đến giàu sang” mà là “đường tắt đến bài học đắt giá”. Lời khuyên của mình: nếu bạn muốn thử, hãy bắt đầu với đòn bẩy x2 – x3, đặt stop-loss rõ ràng, và chỉ dùng số tiền mất không tiếc.

Chiến lược thông minh: Kết hợp cả Spot và Futures

Thực tế, nhiều trader giỏi không chọn phe nào cả – họ kết hợp cả hai:

• Spot: để đầu tư dài hạn (hold BTC, ETH, SUI, v.v.)
• Futures: để phòng hộ (hedge) hoặc kiếm thêm khi có sóng ngắn hạn.

Ví dụ: Bạn đang hold 1 BTC spot ở $100,000. Khi thị trường có dấu hiệu giảm, bạn mở short Futures 0.5 BTC ở $98,000. Nếu BTC rơi thật, lợi nhuận từ Futures sẽ bù lỗ cho Spot. Nếu BTC tăng, Spot lãi, Futures lỗ nhẹ — vẫn ổn. Đó là cách dân chuyên nghiệp “giữ vị thế trung lập” mà không stress.

Spot vs Futures – Ai thắng trong 2025?

Không có câu trả lời tuyệt đối. Năm 2025, thị trường crypto đang bước vào giai đoạn “trưởng thành”:

• Spot vẫn là lựa chọn chính cho nhà đầu tư cá nhân, tổ chức (đặc biệt sau ETF Bitcoin).
• Futures vẫn hấp dẫn trader vì thanh khoản cao và sóng mạnh.

Nhưng điều khác biệt là: người sống sót là người có chiến lược rõ ràng. Bạn có thể lãi từ Spot hoặc Futures, miễn bạn hiểu mình đang làm gì.

Kinh nghiệm cá nhân: “Spot cho mình sự kiên nhẫn, Futures cho mình sự khiêm tốn.” Sau vài lần cháy tài khoản, mình nhận ra: lợi nhuận thật sự đến từ việc kiểm soát rủi ro, không phải “đoán hướng giá”. Trong Futures, không có ‘đầu tư’, chỉ có ‘đánh cược’. Nếu bạn muốn chiến thắng trò chơi này, hãy học quản lý vốn crypto và đọc hành vi cá mập – họ là người điều khiển cuộc chơi.

Chọn chiến lược phù hợp với tính cách, không phải lời quảng cáo

Crypto không thiếu cơ hội – chỉ thiếu người đủ tỉnh táo. Spot an toàn hơn, Futures kịch tính hơn, nhưng cuối cùng, thứ quyết định là tính cách và kỷ luật của bạn.

• Nếu bạn thích sự bền vững → Hãy Spot.
• Nếu bạn thích thử thách → Hãy Futures (nhưng học kỹ).
• Nếu bạn muốn vừa an toàn, vừa linh hoạt → Dùng cả hai, mỗi loại một vai trò.

Lời kết vui: “Spot là người vợ hiền, ở bên lâu dài. Futures là người tình nóng bỏng – vui đấy, nhưng dễ mệt.”

Tóm tắt nhanh cho team bận rộn:

Nếu bạn chán cảnh cháy tài khoản, hãy quay lại Spot và học đầu tư thật sự. Đọc sách Nhà Đầu Tư Thông Minh – Benjamin Graham, bạn sẽ hiểu thế nào là đầu tư có kỷ luật và kiên nhẫn.